The Interaction Between Human Resource Management and Organizational Psychology in Businesses: An Institutional Analysis
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.15714888Keywords:
Human resource management, job satisfaction, organizational psychology, organizational behavior, psychological resilience.Abstract
This study is a systematic qualitative review that examines the interaction between human resource management (HRM) and organizational psychology. A growing body of literature suggests that employees' psychological well-being and organizational behavior play a crucial role in business performance and sustainability. Accordingly, the primary aim of this research is to analyze how HRM practices are addressed from the perspective of organizational psychology, and how these practices relate to psychological variables such as employee engagement, motivation, job satisfaction, and burnout.
The study analyzed qualitative research articles published between 2014 and 2024 in Turkish and English, using systematic review methodology and content analysis techniques. The findings indicate that human-centered approaches in HRM, when supported by factors such as emotional intelligence, leadership styles, organizational climate, and psychological safety, significantly enhance employee performance and institutional commitment. Particularly, psychological resilience developed against emotional exhaustion, turnover intention, and job stress emerges as a critical factor in the success of HRM policies.
The research also emphasizes that structural components—such as physical workplace conditions, employee participation in decision-making, and reward systems—shape employees' psychological attitudes and behaviors. Addressing emotional needs and fostering a positive organizational psychology not only improves individual well-being but also boosts institutional productivity and cohesion.
In conclusion, the study reveals that the interaction between HRM and organizational psychology is a multidimensional and strategic determinant of corporate success. It underscores the necessity of interdisciplinary approaches and provides practical and theoretical suggestions for both HR professionals and organizational psychologists. The results highlight the need for organizations to develop psychologically informed HR strategies to improve employee experience and achieve long-term organizational effectiveness.
References
Adsız, E. (2016). Yöneticilerin duygusal zekâ düzeylerinin karar. Çorum: Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Arslan, M. L. (2012). İnsan kaynakları gereksinime süreç yaklaşımı: Stratejik insan kaynakları planlaması. Öneri Dergisi, 10(37), 89–101.
Aswathappa, K. (2005). Human resource and personnel management. Tata McGraw-Hill Education.
Avcı, M. (2019). Çalışanların esnek çalışma düzenlemelerine ilişkin tutumlarının işe devamsızlık algılarına etkisi (Yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Bal, E. (2008). Öz-yeterlilik, ortamsal faktörler ve esenlik: İşe gönülden adanmanın etkisi (Doktora tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Bekiş, T., Bayram, A., & Şeker, M. (2013). Kurumsal itibarın işgören performansı üzerindeki etkisinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 5(2), 19–27.
Benligiray, S. (2007). Performans değerlemesi. Ramazan Geylan (Ed.), İnsan kaynakları yönetimi (s. xx-xx). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Benligiray, S. (2009). Türkiye’de insan kaynakları yönetimi alanında yapılan lisansüstü tezler ve bu tezlerde incelenen temaların analizi: 1983–2008 dönemi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 4(1), 167–197.
Berry, M. O., Reichman, W., Klobas, J., Maclachlan, M., Hui, H. C., & Carr, S. C. (2011). Humanitarian work psychology: The contributions of organizational psychology to poverty reduction. Journal of Economic Psychology, 32(2), 240–247.
Bingöl, D. (2006). İnsan kaynakları yönetimi (6. Baskı). İstanbul: Arıkan Yayınları.
Bingöl, D. (2010). İnsan kaynakları yönetimi (7. Baskı). İstanbul: Beta Basım.
Bratton, J., & Gold, J. (2017). Human resource management: Theory and practice. Palgrave.
Çağlar, M. (2019). Pozitif örgüt psikolojisinde duygusal zekânın yeri ve önemi: Bankacılık sektörü örneği (Yüksek lisans tezi). KTO Karatay Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Çalışkan, A., Akkoç, İ., & Turunç, Ö. (2011). Örgütsel performansın artırılmasında motivasyonel davranışların rolü: Yenilikçilik ve girişimciliğin aracılık rolü. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(3), 363–401.
Çavdar, H., & Çavdar, M. (2010). İşletmelerde işgören bulma ve seçme aşamaları. Journal of Naval Science and Engineering, 6(1), 79–93.
Çetin, C., & Özcan, E. D. (2014). İnsan kaynakları yönetimi. İstanbul: Beta Basım.
Doğan, S., & Demiral, Ö. (2008). İşletmelerde stratejik yönetimin etkinliğini artırmada önemli bir araç: Benchmarking. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 4(7), 1–22.
Dokuzer, B. (2018). Mobbing algısının çalışan performansı üzerindeki etkiler: Niğde ili bankacılık sektöründe bir uygulama (Yüksek lisans tezi). Ömer Halis Demir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Donaldson, S. I., & Ko, I. (2010). Positive organizational psychology, behavior, and scholarship: A review of the emerging literature and evidence base. The Journal of Positive Psychology, 5(3), 177–191.
Erdem, B. (2004). Otel işletmelerinde insan kaynakları planlamasının yeri ve önemi. Balıkesir Sosyal Bilimler Dergisi, 7(11), 35–54.
Eren, A., & Saraçoğlu, B. (2011). Gönüllü işten ayrılmalar üzerine ekonometrik bir yaklaşım. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 26(1), 1–15.
Fleming, S. (2000). From personnel management to HRM: Key issues and challenges.
Helvacı, M. A. (2002). Performans yönetimi sürecinde performans değerlendirmenin önemi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 35(12), 155–169.
Izgar, H. (2008). Okul yöneticilerinde iş doyumu ve örgütsel bağlılık. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 317–334.
Karcıoğlu, F., & Akbaş, S. (2010). İşyerinde psikolojik şiddet ve iş tatmini ilişkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(3), 139–161.
Karcıoğlu, F., & Çelik, Ü. H. (2012). Mobbing (yıldırma) ve örgütsel bağlılığa etkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(1), 59–75.
Karcıoğlu, F., Timuroğlu, M. K., & Çınar, O. (2009). Örgütsel iletişim ve iş tatmini ilişkisi. Yönetim Dergisi, 20(63), 59–76.
Kaya, N., & Kesen, M. (2014). İnsan kaynakları yönetimi uygulamaları ve örgüt kültürü tiplerinin çalışan performansı üzerindeki etkilerini incelemeye yönelik ampirik bir çalışma. Ekev Akademi Dergisi, 58(58), 97–122.
Kayhan, N. (2009). 21. yüzyılda Japonya'da insan kaynakları yönetimi ve endüstriyel ilişkiler sistemindeki değişim. Türkiye Haber - İş Sendikası.
Kaymaz, G. (2007). İşyerinde yıldırma (mobbing) eğilimleri: Bir örnek olay (Yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Keserlioğlu, S. (2019). Sağlık çalışanlarında duygusal körelme ile empati ilişkisi (Yüksek lisans tezi). Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Kızıldağ, D. (2010). Örgütlerde problemli davranışlar ve davranışsal risk yönetimi (Doktora tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Lai, M.-C., & Chen, Y.-C. (2012). Self-efficacy, effort, job performance, job satisfaction, and turnover intention: The effect of personal characteristics on organization performance. International Journal of Innovation, Management and Technology, 3(4), 387–391.
Linder, J. R. (1998). Understanding employee motivation. Journal of Extension.
Muchinsky, P. M. (1990). Psychology applied to work. Brooks/Cole Publishing Company.
O’Driscol, M. P., & Randall, D. M. (1999). Perceived organizational support, satisfaction with rewards, and employee involvement and organizational commitment. Applied Psychology: An International Review.
Osibanjo, O. A., & Adeniji, A. A. (2012). Human resource management: Theory and practice. Lagos: Pumark Nigeria Limited.
Özgen, H. M., & Özgen, H. (2010). Psikolojik sözleşme ve boyutlarının iş tatmini, örgütsel bağlılık ve işten ayrılma niyetine etkileri: Tıbbi satış temsilcileri üzerinde bir araştırma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(1), 1–19.
Özer, Ö., Uğurluoğlu, Ö., Saygılı, M., & Sonğur, C. (2019). The impact of work alienation on organizational health: A field study in health sector. International Journal of Healthcare Management, 12(1), 18–24.
Parameswari, B. N., & Yugandhar, V. (2015). The role of human resource management in organizations. International Journal of Engineering Technology, Management and Applied Sciences, 3(7), 58–63.
Richman, N. (2015). Human resource management and human resource development: Evolution and contributions. Creighton Journal of Interdisciplinary Leadership, 1(2), 120–129.
Sabuncuoğlu, Z. (2012). Uygulama örnekleriyle insan kaynakları yönetimi. İstanbul: Beta Basım.
Sageer, A., Rafat, S., & Agarwal, P. (2012). Identification of variables affecting employee satisfaction and their impact on the organization. Journal of Business and Management, 5(1), 32–39.
Şener, Ş. (2018). X ve Y kuşaklarının çatışma yönetimi stratejilerinin incelenmesi üzerine lojistik sektöründe bir çalışma (Yüksek lisans tezi). I. Uluslararası Mersin Sempozyumu, 290-291.
Şimşek, M. Ş., Çelik, A., Akgemci, T., & Fettahlıoğlu, T. (2006). Örgütlerde yabancılaşmanın yönetimi araştırması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (15), 569–587.
Taştan, N. (2015). Nöroplastisitenin gündelik hayata, örgüt psikolojisine, eğitim öğretim alanına uygulanabilirliği ve öğrenme-bellek, kişisel gelişim, psikolojik ve nörolojik faktörler üzerine etkilerini ortaya koymayı sağlayacak eğitim programı ve bir uygulama (Yüksek lisans tezi). Avrasya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Taştan, S., Güçel, C., & İşçi, E. (2015). Dünyaya ilişkin varsayımlar ve özerklik algısının çalışanlarda olumlu sosyal davranışlar ve saldırganlık ile ilişkilerinin incelenmesi: Öz belirleme ve pozitif yanılsamalar kuramları bağlamında bir değerlendirme. Örgütsel Davranış Kongresi.
Tan, M. (2019). Ofis yapılarındaki ortak mekanların insan-mekan ilişkisi bağlamında incelenmesi (Doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü.
Tekarslan, E., Tanıl Kılınç, H., & Şencan, A. (2000). Davranışın sosyal psikolojisi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi.
Tüzün, M. B. (2002). Çalışanların iş memnuniyetlerindeki yetersizliklerin işe olumsuz etkileri ve bunun saptanması için iş tatmini ölçeği geliştirilmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (7), 35–55.
Uysal, B., & Kıral, N. (2007). Örgütlerde yabancılaşma ve iş doyumu ilişkisi: İki sektör üzerine bir uygulama. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (20), 143–154.
Walker, A. G. (2001). Human resource management. London: Kogan Page.
Yüksel, H. (2015). İşletmelerde insan kaynakları yönetimi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Zehir, C., Müceldili, B., Altindağ, E., & Ertosun, Ö. G. (2012). Liderlik, örgütsel bağlılık ve örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişkide güvenin aracı rolü. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 13(1), 200–217.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 Serkan NACAK
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
